Hayırlı Ailenin Özellikleri

Nebevi Aile – Halime Yılmaz / 2019 Kasım / 84. Sayı

Bir aile, dünyayı kötülük yumağına çevirecek bir şer yuvası olabilir. Dünyaya hayırdan başka bir şey bırakmayan, şer odaklarının korkulu rüyası ve mustaz’afların sığınağı bir kale de olabilir. 

Hayırlı aile, hayırlı ümmette olması gereken özelliklere sahip olan ailedir. Çünkü “insanlar içerisinden çıkarılmış en hayırlı ümmet” olmak, hayırlı bir birey ve hayırlı bir aile olmaktan geçer. Kur’an ve Sünnet ışığında hayırlı ailenin özellikleri şunlardır:

– Hayırlı aile, her konuda vasat olabilmeyi başaran bir ailedir. 

İfrat ve tefritten korunarak inancında, ahlâkında, her türlü tavır ve davranışlarında adalet çizgisinden ayrılmayan, büsbütün zevk ve sefaya dalmadığı gibi, tamamen dünyadan el-etek çekmeyen itidalli bir ailedir. Tüm fertlerinde bu özellikleri taşıyan bir aile, dünya üzerinde bombadan daha kuvvetli bir etki bırakabilir. Eğer bu aile, kendini çevresine ve ümmete karşı sorumlu hisseden, İslâm’ı yaşama ve yaşatma projesini gerçekleştirme gayesi güden fertlerden oluşuyorsa, bu ailenin yeryüzünde bırakacağı etki hayallerin bile üstünde bir güçte olabilir.

Ama bu aile önce vasat olması gerektiğini bilmelidir. Zira vasatlığı kaybettiğimiz günden beri iktidar ve otoritemizi kaybettik. Bu aile önce kendi içinde “iyiliği emretme ve kötülükten alıkoyma” görevini ihmal etmemeli ve Allah azze ve celle’ye olan imanı asla sarsılmamalıdır. Rabbimiz en hayırlı ümmetin üç özelliğinin bunlar olduğunu bildirmiştir. 

– Hayırlı aile, içinde iyiliklerin ve meleklerin kol gezdiği, kötülük ve şeytanların uzak durduğu, Kuran’ın sürekli okunduğu bir evdir.

Ebu Hureyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Hakikaten içinde Kur’an okunan ev sahiplerine genişler. O evde melekler bulunur. Şeytanlar orayı terk eder ve orada iyilik çok olur. İçinde Kur’an okunmayan ev ise orada oturanlara dar gelir. Melekler orayı terk eder. Şeytanlar orada bulunur ve orada iyilik az olur.”[1]

Yeryüzü tüm genişliğine rağmen insana dar geldiği, küçük ailevi problemlerin bile çözülemediği anlar birçok kişinin yaşadığı anlardır. Evimiz geniş de olsa, havası oldukça ferahlatıcı, manzarası müthiş bir ormanda da olsak, dünyanın en güzel mekânında da olsak içimizde bir şeyler hep sıkar durur bizi. Sebep ise Allah’ın razı olmadığı amellerin, kalbimizi, evimizi kuşatmasıdır. Kurtuluş, Rabbe ve O’nun kitabına dönüştedir.

– Hayırlı aile, her bir ferdin hakkının verildiği ailedir.

– Hayırlı ailede, bireyler birbirinin cenneti için uğraşırken yapılması gereken amellerde birbirine kıyar ve uyarır. 

Ebu Said radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Kişi gece uyanır ve ehlini uyandırır, iki rekât namaz kılarsa Allah azze ve celle’yi zikreden erkek ve kadınlardan yazılır.”[2]

Yine Ebu Hureyre radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Allah, gecenin bir kısmında kalkıp namaz kılan, sonra namaz kılması için hanımını uyandıran, uyanmazsa yüzüne su serpen erkeğe rahmet etsin! Allah azze ve celle, gecenin bir kısmında kalkıp namaz kılan, sonra namaz kılması için kocasını da uyandıran, uyanmazsa yüzüne su serpen kadına rahmet etsin!”[3]

– Hayırlı ailede fertler birbirinin sırrını ifşa etmez. Çünkü bunu yapan, kıyamette insanların “en kötüsü” olarak çağırılacağını bilir.

– Hayırlı ailede fertler birbirine değer verir ve verdiği değerde samimidir. Öyle ki bu dışarıdan bile fark edilir.

Çorba pişirip Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’i, yemeye çağıran İranlı komşusunun teklifini, Aişe radıyallahu anha’yı davet etmediği için üç kere reddettiğini, sonunda onu da davet edince kabul ettiğini bilmek, bir adamın hanımına vermesi gereken değeri göstermeye yeter.[4]

– Hayırlı ailedeki bireyler, birbirine karşı sorumluluklarının bilincindedir ve bu konuda hesaba çekileceklerini unutmaz.

Enes radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Allah, her idareciyi, idare ettikleri hakkında sorguya çekecektir. Haklarını gözetmiş mi, yoksa zayi mi etmiş? Öyle ki kişiyi aile fertleri hakkında bile sorguya çekecektir.”[5]

– Hayırlı aile dinde bilgi sahibi, birbirine karşı yumuşak ve kendi kusurlarının farkında olan ailedir.

Enes radıyallahu anh’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Allah, bir ev halkına hayır dilerse onları dinde bilgi sahibi kılar. Küçükleri büyüklerine saygılı yapar. Hayatlarına yumuşaklık, harcamalarına iktisat nasip eder. Tevbe etmek için kusurlarını kendilerine gösterir. Hayır dilemezse onları kendi haline terk eder.”[6]

– İffet, hayırlı ailenin süsü, anne babaya iyilik en önemli özelliğidir. Çünkü bu özellikler sözle değil sadece örneklikle silsile halinde nesilden nesile aktarılacaktır.

Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Siz iffetli olunuz ki hanımlarınız da iffetli olsun. Siz anne babanıza iyi davranın ki çocuklarınız da size iyi davransınlar.”[7]

Hamd âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur. 


[1]. Dârimî, 3312

[2]. Camiu’s-Sağir

[3]Camiu’s-Sağir

[4]Müslim, Eşribe

[5]. Buhari, Enbiya 50; Müslim, İmare, 14; Tirmizî, Cihad 27; Ahmed, Müsned 2/ 297

[6]. Dârekutnî, Sünen, Camiu’s-Sağir

[7]. Hâkim, Müstedrek