Etkili Konuşma Sanatı – Erkan Perver / 2024 Mayıs / 138. Sayı

Bir anlaşmanın temasta son bulan halidir. Genelde dostluk, sevgi, anlaşma, tanışma, tebrik, bağlılık gibi duyguların bir ifadesidir. Toplum olarak tokalaşma özellikle bizlerin vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Hatta iki elin teması yetmiyor, sonra yanaklar birleşiyor ve bu teması kucaklaşma takip ediyor. Şimdi kısaca tokalaşma çeşitlerinden ve anlamlarından bahsedeceğiz. Ayrıca tokalaşma ile ilgili bilmeniz gereken bazı kuralları da anlatacağız. Yedi el sıkışma türü var ve her birinin karşı tarafa verdiği mesaj ve anlamı farklıdır. El sıkışma türüne bakarak karşı tarafın sizin hakkınızdaki düşüncelerini anlayabilirsiniz.

1) Eşit el sıkışma, en yaygın kullanılan ve olması gereken eşit el sıkışma türüdür.

Karşı taraf elinizi sıktığında uyguladığı güç kadar aynı oranda karşı tarafın elini sıkmak, avuç içlerinin birbirlerine iyice teması ve ellerin eşit pozisyonda olması eşit el sıkışmasıdır. Dengeli ve güven veren bir tokalaşma türüdür. Karşı tarafa kolay iletişim kurabileceğiniz ve samimi olduğunuz izlenimi verir. Aynı şekilde karşı taraftan da aynı mesajı almış olursunuz. Eşit el sıkışma, samimiyetin ve sevginin bir göstergesidir.

2) Üstünlük belirten tokalaşma tarzı avuç içi yere bakar şekilde yapılan el sıkışması.

Avuç içinin yere dönük olması kişinin karşısındakine güçlü ve üstün olduğu izlenimini verme amacını taşır. Beden dilinde ben senden üstünüm ve sen bana tabisin anlamındadır. Bu şekilde ellerini uzatanlar varsa elini tutup eşit seviyeye getireceğiz. Bunun anlamı da sen benden üstün değilsin. İkimiz de eşit seviyedeyiz şeklindedir.

3) Üstünlüğü kabul etme tokalaşma tarzı

Bazıları da tokalaşırken karşı tarafın üstünlüğünü kabul eder, hatta ellerini avuç içi yukarı bakacak şekilde uzatırlar. Bunun anlamı da ben senin lider olduğunu, baskın güç olduğunu, benden üstün olduğunu kabul ediyorum demektir. Birisi size bu şekilde elini uzatırsa sizden daha güçlü bir yapısının ve size öğretecek bir şeylerinin olmadığını düşünüyor demektir. Bu şekilde tokalaşmak için elini uzatan birisi aynı zamanda karşı taraftan bir beklenti içindedir.

4) Boyun eğen tokalaşma tarzı

Bazıları ellerini diğer kişinin avuçlarına teslim eder. Sadece karşıdaki kişinin elini sıktığı bu tokalaşma tarzı buran buram güvensizlik kokar. Genellikle kendisine güvenmeyen, çekinen ve endişeli insanlarda bu tokalaşma tarzı görülür

5) İki elle tokalaşma tarzı

Buna sandviç tokalaşması da deniyor. Kişi bir eliyle tokalaşırken diğer eliyle de karşı tarafın elinin üstünü kapatır. Samimiyet belirten bu tokalaşma tarzını genelde siyasetçiler kullanır. Bu tokalaşma şeklinde bazen karşı taraf diğer eliyle kolunuzu veya omzunuzu tutabilir. Bu bazen ben senden üstünüm anlamına gelir. Eğer siz de karşılık olarak onun kolundan veya omzundan tutarsanız hayır senin üstünlüğünü kabul etmiyorum mesajı vermiş olursunuz eğer karşınızdakinin sizin omzunuza dokunmasına izin veriyorsanız karşı tarafın üstünlüğünü kabul etmiş olursunuz bu bir yöneticiniz, öğretmeniniz veya bir büyüğünüz olabilir.

6)  Bir el ensede tokalaşma tarzı

Karşı taraf elinizi tutarak sizi kendisine doğru çeker ve sizin özel alanınıza izinsiz bir giriş yapar. Bu da yetmezmiş gibi bir elinide ensenize veya omzunuza atar. Çok rahatsız edici bir tokalaşma tarzıdır. Bu tokalaşma şekli sıcak gibi görünse de kaba bir tokalaşma şeklidir. Genellikle yaşça büyük olan kişiler kendilerinden çok küçük olan kişilerle bu tarz tokalaşırlar hatta devamında şöyle bir cümle gelir, vay kerata ne kadar büyümüşsün sen kocaman olmuşsun, sıcak ve samimi gibi görünen bu tokalaşma şekli, kaba bir el sıkışma şeklidir ve çok fazla tavsiye edilmez.

7) Sonradan görme tokalaşma

Sadece parmaklarının ucunu uzatıp sanki pis bir şeyi tutuyormuş gibi yapılan bir tokalaşma şeklidir. Kendisini üstün sanan, bazı şeylere sonradan sahip olmuş insanlarda görülen bu samimiyetsiz tokalaşma şekli karşı tarafı aşağılamak amacıyla yapılır ancak, kişi kendi karakterini ortaya koyar. Bu tokalaşma şeklinin gerek özel hayatta gerekse iş hayatında kullanılmaması gerekir.

Tokalaşma şekilleri böyle, bir de bilmemiz gereken tokalaşma kuralları var. Tokalaşırken karşılıklı durmalı, sağ elin parmakları birbirine yapışık. Baş parmak havada ve eller birbirine paralel olmalıdır. Tokalaşma süresini de iyi ayarlamak gerekir. Tokalaştığınız kişinin elini iki ile beş saniye arasında tutmalısınız ve birden değil yavaşça bırakılmalısınız. Çok uzun süre tutmak karşı tarafı rahatsız edebilir. Peki kim ilk elini uzatmalı? Gençler ilk olarak yaşlıların elini uzatmasını beklemeli. Mevkisi düşük olan mevkisi yüksek olanın elini uzatmasını bekler. Aynı yaş ve mevkide olanlar birbirini beklemeden elini uzatabilir. Tokalaşırken gülümseyen bir ifadeyle eli sıkılan kişinin yüzüne bakılmalıdır; uzatılan eli geri çevirmek uygun olmaz. Mutluluğu kutlamak için yapılan tokalaşma uzun ve coşkulu olurken. Üzüntüleri paylaşmak için yapılan tokalaşmalar yine uzun fakat daha hafif olmalıdır. Tokalaşmayı başlatan kişi bitirmelidir.

Beden Dilinde Jest ve Mimikler

Beden dili, duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. Davranış bilimcilerin vücut hareketlerinin iletişimdeki etkinliğini fark etmeleri ve beden dili üzerindeki ilk araştırmaları 1970’li yıllara dayanmaktadır. Beden dilinin temelinde jest ve mimik vardır. Jest kişinin el, kol, ayak ve beden hareketlerinin tamamına verilen isimdir. Duygu ve düşüncelerimizin yüzümüzde verdiği anlama minik diyoruz. Bunlar düzgün kullanıldığında tek başına bile çok güçlüdür. Yapılan tüm araştırmalar bize şunu gösteriyor, bir kişi gün içerisinde uzun süre aynı mimiği yaptığında, bu kızmakta olabilir, gülümsemekte ya da hafif bir tebessüm de olabilir. Bir süre sonra yüzündeki o ifade duygularına yansımaya başlıyor ve o duygularla gününe devam ediyor. Bu yüzden jest ve mimiklerimiz hem kendi hislerimiz için çok önemli hem de duygularımızı, düşüncelerimizi karşı tarafa iletebilmek için çok önemlidir. Jest ve mimiklerimizi doğru kullanmamız gerekmektedir. Çoğu zaman duygu ve düşüncelerimizi karşı tarafa iletebilmek için kelimelere bile gerek kalmayabilir. Beden dilini de etkili bir şekilde kullanmayı öğrenmeliyiz. Bilinen bir gerçektir ki beden dilini etkili kullanan insanlar olumlu izlenim bırakır. Yanlış kullananlar ise iletişim sorunu yaşayabilir. Çünkü yapılan araştırmalarda ortaya çıkmıştır ki beyin, düşünceden bile hızlı şekilde saniyenin beşte birinde sözlü olmayan ifadeleri işler. Sahneye ilk çıktığınız anda doğru bir duruş bu sebeple önemlidir. Vücut hareketlerimiz kültürel farklılıklar sebebiyle farklı anlamlar taşır. Örneğin, kafanızı iki yana sallamak burada hayır anlamına gelmekte iken Balkan ülkelerinde bu durum evet anlamına gelmektedir. Bu sebeple beden dilinin evrensel olan kısımlarından bahsetmek ve genel bir resim çıkarmak istiyoruz. Bu konuda verebileceğimiz en önemli tavsiye bedeninizi özgür bırakın olabilir. Samimi ve rahat olmaya çalışın. Olduğunuzdan farklı hareketler yapmanız doğal olmayabilir ve bu sadece sizde değil, sizi dinleyenlerde de strese sebep olur. Beden dili kullanımı karşımızdakine duygularımızı aktarmada çok işimize yarar. Beden dilini eğitmek ve doğru bir şekilde kullanmak adına izleyeceğimiz teknikleri gelin sıralayalım. Usta bir konuşmacı özgüven sahibi olmalıdır. Bunu yapmanın ilk yolu dinleyicinin gözlerine bakmaktan geçer. Konuşmanızı bir salonda gerçekleştiriyorsanız sık sık bakışınızı seyirci grupları arasında gezdirmek iyi olacaktır. Ellerinizle ve yüzünüzle oynamanız tedirginlik göstergesi olduğu için mümkün olduğunca bu tür hareketlerden kaçınalım. Oturarak bir konuşma gerçekleştiriyorsak ayaklarımızı sallamamalıyız. Çünkü bu gerginliğin göstergesidir. Otururken kambur durmamaya özen göstermeliyiz çünkü dik bir duruş özgüven göstergesidir. Konuşurken saçınızla oynamayın zira bu sıkıldığınızın göstergesidir. Tüm bunları daha kolay yapmanızı sağlayacak bir tavsiyemiz var. Ellerinizi kullanma konusunda bir profesyonel değilseniz sahnede elinize bir kalem alın. Herhangi bir sopa, uzun bir çubuk veya slayt atlatma kumandası alın demiyoruz. Şık görünümlü bir kalem, çünkü bu sadece ellerinizi sabit bir noktada tutarak size yardımcı olmayacak aynı zamanda dinleyiciye bir mesaj verecek. Beni dinlerken bilgi alırsınız. Çünkü ben bilgili bir insanım mesajı verir, kalem bilgiyi temsil eder ve dinleyenlere gizli bir mesaj verir. Bundan yararlanın. Bu ayki yazımızın da sonuna geldik inşallah faydalı olabilmişizdir. Allah’a emanet olunuz.