Kapak Dosya – Ebubekir Eren / 2015 Haziran / 31. Sayı
Hamd bizleri üç aylara kavuşturan Allah’adır. Salat ve selam mahlûkatın ve beşerin efendisi Muhammed sallallahu aleyhi ve selleme, ailesine ve ashabı kiramına olsun.
Malumdur ki ibadetler birçok gaye, maksat ve hedefler için meşru kılınmıştır. Kuran-ı Kerim’i incelediğimizde her bir ibadetin belli bir maksadı gerçekleştirmek için yer aldığını açıkça görebiliriz. Ramazan ayında orucun farz kılınmasının temel maksadı takvayı insanların yüreklerine aşılamasıdır. “Ey iman edenler oruç sizden öncekilere yazıldı ( farz kılın)ğı gibi sizin üzerinize de yazıldı. Takva sahibi olasınız diye.” (1) Oruç tutmakta gözetilen asıl maksat budur. Kişi gereği gibi takva sahibi olabilmesi için oruçla beraber diğer bazı maksatlar ve hedefler şart koşulmuştur. Bu maksatlar yerine geldiğinde orucun temel maksadı yerine gelmiş olur. Bunlardan biri olmadığında oruçtan beklenilen maksat gerçekleşmiş olmaz. Oruçla beraber yapmamız gereken diğer hususlar şunlardır:
1- Ramazan Orucuyla Beraber Tövbeyi Yenilememiz
İnsanoğlu yapısı itibari ile beşer olmasından dolayı hata etmeye pek müsaittir. Efendimizin belirttiği gibi “Her Âdemoğlu hata işleyebilir. Hata işleyenlerin en hayırlısı (hatasından dönüp) tövbe edendir. (2) İnsanoğlu çokça hata eden bir varlık olunca çokça tövbe etmek de kendisinden ayrılmaz bir özelliği olması gerekir. Fakat bu özelliği elde etmek söylenilmesi kadar kolay değildir. Onun içindir ki yüce Mevla Davud aleyhisselam’ı överken onu çokça tövbe eden kul olarak nitelemiştir. Orucun bize kazandırmak istediği gayelerden biri de hata dolu bu hayatımızda tövbe etme, bağışlanmada bulunmayı bizden ayrılmaz eylem haline getirmemizdir.
2- Ramazanla Beraber Sabırlı Olmamız
Ramazan orucunun bize kazandırmak istediği diğer bir özellikte sabırlı olmamızdır. İbadetleri gereği gibi eda edebilmek için sabırlı olmak en üstün özelliğimiz olmalıdır. Çünkü dinin tamamı ya ibadetlere devam ederek sabır etmemiz yâda musibetlere, günah işlememeye karşı sabretmektir.
3- Ramazanla Beraber Salih Amelleri Alışkanlık Haline Getirmek
Allah azze ve celle, ramazan ayını kulları için Salih amellere alışmak için adeta bir durak yeri kılmıştır. Bu sebepledir ki birçok hayır kapısı açmıştır ki, ta ki kul ramazandan sonra bunlara devam etsin. Esefle söylemek gerekirse insanların çoğu bu hakikati idrak edememekte ve ibadeti sadece ramazan ayına özgün kılmakta, ramazanın ardından önceki durumuna tekrar dönüp işlemiş olduğu masiyetlere devam edip ibadetleri bıraktığını görmekteyiz.
4- Ramazanla Beraber Ahlakı Güzelleştirmek
İslam dini güzel ahlaka önem vermektedir. Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem de bunu şu sözüyle ortaya koymuştur: ‘’Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.’’ (3) Ramazan ayını güzel ahlaka sahip olmayı, kötü ahlaktan ayrılmak için bir fırsat kılmıştır. Bu fazilete sahip olmak bizzat ramazan orucuyla elde edilebilir.‘’
Sizden bir kimse gününü oruçlu geçirirse müstehcen sözler söylemesin. Sesini yükselterek (bağırıp çağırarak) konuşmasın. Kendisine biri sövecek olursa veya sataşırsa ben oruçluyum desin.’’ (4)
Hadiste belirtilmek istenen oruçlu kimse üstün ahlaka, takva ahlakına sahip olması, insanları bağışlaması, öfkesini yenmesi, takvalı kullarının özelliklerinde olduğu gibi (onlar bolluk ve darlıkta infak edenler, öfkelerini yutanlar ve insanları affedenlerdir. Allah iyilik yapanları sever). (5) Yine esefle söylemek gerekirse insanların çoğu oruçlu olduğu halde bu hassasiyetlere dikkat etmeyip orucundan elde edeceği sevabı kendi elleri ile tüketmektedir. Bu gibi kimseler ramazan orucunu anlamış değillerdir. Bu hal üzere bulundukları müddetçe de anlayamayacaklardır.
5- Ramazanla Beraber İstek Ve Arzulardan Uzak Durmak
Ramazan ayı insanları eğitmek ve bütün günahlardan arındırmak içindir. Ramazan insanlara mübah olan isteklerden bir süre alıkoymakla haram olan isteklerden sakındırır. Ramazan bütün azaları; kulak, göz ve dili haramdan sakındırmak için bir fırsattır. Hadisi şeriflerde belirtildiği üzere “Bir kimse yalan söylemeyi ve yalanla amel etmeyi bırakmadıkça bu kimsenin yemesini ve içmesini bırakmasına Allah’ın ihtiyacı yoktur.”(6) Cabir radıyallahu anh der ki: “Oruç tuttuğun zaman kulağını, gözünü ve dilini haramdan koru, insanlara eza vermekten sakın. Üzerinde vakar bulunsun, oruçlu halin ile oruçlu olmayan halin bir olmasın.” (7) İmam Mücahit der ki; “İki haslet vardır ki, kim onlardan sakınırsa orucunu muhafaza etmiş olur.” Bu iki hasletten biri, “Gıybet etmek, diğeri yalan söylemek.” (8) Selefi salihin orucu böyle anladılar ve böyle yaşadılar. Kişi oruçlu olmakla beraber günahlardan sakınmıyor ise bu kimsenin orucu hadisi şerifte belirtildiği gibi sadece kendisini aç bırakmaktan ibaret kılmıştır.
Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem buyurdu ki; “Nice gece namaz kılanlar vardır ki, onun gece kalkmasındaki payı sadece kendisini uykusuz bırakmaktan ibarettir. Ve yine nice oruç tutanlar vardır ki onun oruç tutmasındaki nasibi sadece kendisini aç ve susuz bırakmaktan ibarettir.” (9) Dile getirdiğimiz meziyetlere sahip olmanın pratiğini şöyle sıralayabiliriz.
Bu üstün meziyetlerin gereği gibi bilinmesi daha sonra en önemlilerini öne alıp hayata koymak.
Allah’tan yardım dilemek.
Bu meziyetlere sahip olmak için bize yardımcı olabileceklerden yardım almak.
Ramazan ayını fırsat bilerek nefsimizi bu meziyetlere alıştırmak.
Peygamber efendimizin siretini okumak ve örnek almak.
————————-
1. El- Bakara. 183
2.Tirmizi 2667. hadis gariptir.
3. Müsned imam ahmed.8952 hadis sahihtir.
4. Buhari 1904. Müslim 2703.
5. Âl-i İmran 134.
6. Ebu Davud 2362 hadis sahihtir.
7. Musannaf İbn Ebi Şeybe 8973
8. Musannaf İbn Ebi Şeybe. 8980.
9. Müsned İmam Ahmed 8856 hadisin ricalleri sikadır.
