Haber Analiz – Emrah Seven / 2018 Haziran / 67. Sayı
ABD Başkanı Donald Trump kendinden önceki başkanlar gibi seçim kampanyasında Tel Aviv’de bulunan elçilik binasını Kudüs’e taşıyacaklarına dair seçim vaadinde bulundu. Başkanlık seçimini kazanan Donald Trump 6 Aralık 2017 tarihinde kamuoyuna taşıma kararını duyurdu bütün karşı çıkışlara rağmen. Ve son olarak 14 Aralık İsrail’in kuruluşunun 70. yılında Kudüs’te elçilik binası açıldı.
ABD Eski Başkan Yardımcısı Mike Pence, ABD’nin hâlihazırda Tel Aviv’de bulunan İsrail Büyükelçiliği’ni Kudüs’e 2019 yılı sonuna kadar taşıyacaklarını söylemişti.[1] Trump’ın aldığı bu karar ABD başkanları arasında 1995 yılından beridir konuşuluyordu fakat Trump’ın seçim kampanyasını destekleyen Amerikalı ünlü kumarhaneler zinciri sahibi Sheldon Adelson’un etkili olduğu biliniyor. Sheldon, Trump’ın seçim döneminde 20 milyon dolar bağışta bulunarak Trump’ın seçimleri kazanmasında etkili oldu.
New York Times’ın haberine göre Sheldon bu bağışı elçiğin Kudüs’e taşınmasına karşılık yaptığını yazdı.[2] 2019 yılının sonlarına doğru açılacak olan elçilik için hazırlıklara başlayan Trump’ın yardımına yine parasıyla Sheldon devreye giriyor ve elçiliği İsrail’in kuruluşunun 70.yılında açması dâhilinde yarım milyon dolar bağışta bulundu.[3] Trump da bu bağışa karşılık Filistinlilerin büyük felaket olarak adlandırdığı Nakbe gününde elçilik binası Kudüs’e taşındı.
ABD’yi Kudüs Kararına Götüren Süreç
ABD’nin yeni Ortadoğu politikasının Trump’ın Riyad’daki zirvesiyle başladı. Politikanın İran’a karşı Arapları bir araya getirecek bir blok kurmak, blok kurmaya rızası olmayan ülkeleri hizaya çekmek ve İsrail’in menfaatlerini korumak üzerine kurulu üç tane boyutu var. Trump’ın Kudüs kararı böyle bir ortamda meydana geldi.
Suudi Arabistan’ın son dönem politikalarını takip ettiğimizde bunu daha iyi görmekteyiz. Veliaht prensin 3 haftalık Amerika ziyareti ve vermiş olduğu demeçlere bakıldığında Kudüs pazarlığının daha önceden yapıldığını müşahede ediyoruz.
Donald Trump elçiliği taşıma kararı alırken Amerika’daki Siyonist lobinin yanı sıra Arap ülkelerinin Amerikancı tavrı da etkili olmuştur. İsrail’in son dönemlerdeki cüretkâr tavrındaki etki Arap yöneticilerle kulis faaliyetlerinin yapılması ve gizli kapılar arkasında işlerin bitirilmesi olarak gözükmektedir.
Nakba?
İsrail Devleti, 2 bin yıldır kurulan ilk Yahudi devletiydi. Tel Aviv’de 14 Mayıs 1948’de saat 16:00’da ilan edildi. Karar, son İngiltere birliklerinin bölgeyi terk ettiği ertesi gün yürürlüğe girdi. Filistinliler, 15 Mayıs’ı “El Nakba” diye anarlar, yani “Felaket” günü.
Filistinliler çeşitli sahalarda mücadeleler verse de İsrail işgal güçleri hapishanelerle, işkencelerle ve katliamlarla karşılık vermişlerdir. Türkiye Mavi Marmara insani yardım gemisi ile yakından tecrübe etmiştir. Savunmasız, silahsız insanları katleden İsrail’e kim dur diyecek?
[1]. http://www.dw.com/tr/abdnin-kudüs-elcilik-plani
[2]. http://www.yenicaggazetesi.com.tr/trump-kudus-icin-20-milyon-dolar-aldi-179027h.htm
[3]. https://turkish.aawsat.com/2018/03/article55379338/abd-buyukelciliginin-kuduse-tasinma-karari-niye-aceleye-getiriliyor
